در این صنعت بسیاری از شرکت‌ها و مجموعه‌های تجاری از جمله هتل‌ها و مجموعه‌های اقامتی، شرکت‌های هوایی و ترابری، مراکز خدمات خوراک و نوشیدنی و دیگر شرکت‌ها اندیشه خود را متوجه کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی نموده‌اند که البته این موضوع در بیشتر مواقع سبب کاهش هزینه‌ها و افزایش بازده و کارایی کارکردهای ایشان می‌گردد.
در کنار همه این فرآیندها، چالشی پیش روی همه شرکت‌ها و فعالان سیستم گردشگری جهان وجود دارد. این چالش‌ها، چالش‌هایی اخلاقی و فرهنگ‌رفتاری می‌باشند و در بخش‌های اصلی سیستم گردشگری مانند زنجیره تأمین و تولید، جوامع مقصد، محل کار و مشتریان جریان دارند.
برای نمونه در بخش زنجیره تأمین و تولید، نگرانی‌هایی درباره کارهای اجباری و غیر منصفانه و یا بهره‌کشی از مهاجران خارجی و کودکان و نوجوانان مطرح است.
در جوامع مقصد نیز، نگرانی‌هایی از جانب افراد ساکن در آن مناطق وجود دارد که توسعه گردشگری در آن مناطق با وجود اثرات زیست‌محیطی، اجتماعی و جمعیت‌شناختی که برایشان به همراه دارد، سود و منفعتی را برای آنان تأمین نمی‌کند.
در همین راستا، سازمان جهانی گردشگری در سال 1999 بر آن شد تا با تدوین چهارچوبی در قالب کدهای اخلاقی جهانگردی از اثرات منفی آن تا جایی که می‌شود بکاهد و یا جلوگیری نماید.
جای خرسندی‌ست که بسیاری از شرکت‌های اقامتی و هتل‌ها، در به‌کارگیری و رعایت مفاهیم و اصول اخلاقی و انسانی نسبت به اجزای دیگر صنعت گردشگری، پیش‌گام بوده‌اند و نگاه ویژه‌ای را به اخلاقیات و حقوق انسانی درکسب‌وکار داشته‌اند. این رویکردها، در تدوین نگاشت‌های ریسک حقوق بشری، آموزش نیروی کار و به خصوص جوانان بیکار و بی‌تجربه 18 تا 21 ساله در قالب برنامه‌های آموزشی گوناگون، و همچنین به‌کارگیری سیاست‌هایی سازمانی برای تأمین و تضمین آینده شغلی و رشد شغلی و ارتقای جایگاه اجتماعی و زندگی برای جوانان و دیگر اقدامات، نمود پیدا کرده‌است. برای نمونه، برخی هتل‌ها با آموزش در مدارس حوزه خود یا مراکز بهزیستی، در تلاشند تا رسالت اخلاقی و سازمانی خود را به انجام رسانند.
بسیاری از شرکت‌های دیگر، اقدام به بازبینی و نظارت بر زنجیره‌های تولید و کارگاه‌های خود نموده‌اند به گونه‌ای که بررسی نمایند آیا کارمندان و کارگران و کلا عوامل تولید کالا و خدمات، در شرایط بهینه زیستی، مدیریتی، تن‌درستی و امنیت می‌باشند یا خیر.
باید به یاد داشت که رویکردهای اخلاقی و انسانی در نظام اندیشه و مدیریت صنعت گردشگری در آغاز راه خود است و نمونه‌ها و فرآیندهایی که بیان شد با توجه به رشد و گسترش این صنعت و پیچیدگی‌های روزافزون‌اش، کافی نیست و خیلی بیشتر از این‌ها باید باشد.
این‌که سازمان جهانی جهانگردی با تدوین کدهای اخلاق تلاش در بهبود شرایط حقوقی و اخلاقی در این صنعت می‌نماید کافی نیست، و نیاز است تا همه شرکت‌ها با اقداماتی همچون بررسی زنجیره‌های تولید، شرایط کارمندان و کارکنان در محل کار و حتا زندگی ایشان، اخلاقیات ارتباط با مشتریان و دیگر اقدامات، به این مهم بپردازند.
باید دانست تا تزریق ارزش‌ها و مفاهیم اخلاقی و انسانی در هسته‌ی نظام مدیریتی یک سازمان فعال در صنعت گردشگری، می‌تواند تجارتی خوشایند را پدید آورد و همچنین سود و پیشرفت آن سازمان را نیز تضمین نماید. در کنار این موارد این اقدامات در بهبود روابط عمومی، تصویر سازمان در دید عموم، روابط درون سازمانی و در نهایت برندسازی بسیار مؤثر خواهد بود.
در ایران، که به دیدگاهِ من، صنعت گردشگری آن هنوز رشد و توسعه خود را آغاز نکرده‌است و نمی‌توان آن را در زمینه گردشگری، در حال توسعه دانست، در کنار همه زیرساخت‌ها و نیازمندی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، نیاز است تا سازمان‌ها، نهادهای دولتی و غیر دولتی، شرکت‌ها و دیگر فعالان تجاری، و همچنین اساتید دانشگاه‌ها ودانش‌آموختگان و به طور کلی همه فعالان این صنعت، توجه ویژه‌ای به اخلاقیات و فرهنگِ رفتار در فعالیت‌ها و کارکردهای خویش داشته باشند تا صنعت گردشگری کشور، آسیب‌هایی را که از ضربه‌های نا-مدیریتی و بد-مدیریتی و بسیاری عوامل محیطی و برون-سیستمی دیگر می‌بیند، شدت نبخشد و با رویکردی فرهنگ-محور و اخلاق-محور مناسب با جغرافیای اندیشه، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور، هرچه بیشتر فرارسیدن زمان آغاز توسعه گردشگری را نزدیک‌تر کرد.
رشد و توسعه هنگامی زیباست که لبخندی را بر چهره‌ی آدمی بنشاند، و غمی را از دلی بزداید.
نظرات (39)